Bieniów

Kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP

Kościół gotycki, zbudowany z kamienia polnego, na zaprawie wapiennej z późniejszymi uzupełnieniami cegłą. Powstał w połowie XIII wieku (niektóre źródła podają, że z XII w.). Składał się wtedy z nawy nakrytej stropem i prezbiterium z kolebkowym pseudosklepieniem. Z czasem w dobudowano: zakrystię (XV w.), i przedsionki (XVII - XVIII w.). W XV wieku drewniany pułap kolebkowy zastąpiono niższym sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze wspornikami w formie masek. Na początku następnego stulecia przesklepiono również nawę (sklepienia sieciowe).
W 1346 r. pierwsza wzmianka o kościele w Benau, który podlegał proboszczowi w Sorau.
W 1481 r. kościół poświęcony po przebudowie przez Jana Bela.
Na zachodniej ścianie nawy, pod sklepieniem, znajdował się łaciński napis fundacyjny, częściowo zakryty przez organy. W wolnym tłumaczeniu brzmiał: "Roku Pańskiego 1481, w wigilię Świętego Urbana, dzieło to zostało ukończone. Niech będzie chwała i cześć Bogu... Johanne Bele proboszcz (i judi) Nickel Apil .. módl się za nich... Święta Mario, uproś u Boga wszystkie łaski".
Urban I był papieżem i świętym katolickim, uważanym za męczennika zginął 23 maja 230 r. W kościele katolickim wspomnienie Św. Urbana było 25 maja. Można więc przyjąć, że poświęcenie kościoła po odbudowie, nastąpiło 22 lub 24 maja 1481 r.
Około 1523 r. mieszkańcy Bieniowa przyjęli luteranizm.
W 1563 r. wybudowanie wieży przez Jerzego Pawła z Żar (Georg Paulus).
1702 r. - renowacja wnętrza kościoła.
Kościół odbudowany po pożarze w latach 1759 -1760.
1794 r. Odnowienie iglicy wieży kościelnej przez mistrza Gottloba Rasola z Miśni.
Na wieży znajdował się wiatrowskaz w kształcie smoka z herbem Promnitzów i literami ICGVP oraz datą 1759, wiatrowskaz na wieży znajdował się do lat 80' XX w, kiedy to dach wieży pokryto blachą miedzianą a na iglicy zamontowano krzyż.
Wewnątrz kościoła znajduje się, ołtarz klasycystyczny oparty na 2 kolumnach jońskich. Ołtarz z ok.1800 r. wykonano najprawdopodobniej w Pietrzykowie (Pitschkau). W 2010 r. ołtarz poddano renowacji. Przed wojną znajdował się w nim obraz dwustronny, malowany na desce dębowej, o wymiarach 160x125 cm. Po jednej stronie znajduje się scena Ukrzyżowania w otoczeniu scen biblijnych, ukazujących Wniebowstąpienie, Trójcę Przenajświętszą, Ofiarowanie Izaaka , Modlitwy w Ogrójcu oraz Wywyższenie węża. Z drugiej strony znajduje się scena Biczowanie Chrystusa. Obraz wykonano około 1600 r. przez różnych artystów. Najprawdopodobniej scena Biczowania namalowana została przez artystę ze szkoły Tintoretta lub Vassilacchiego. Obraz ten został uszkodzony, najprawdopodobniej podczas pożaru w XVIII w. W lewy górny róg, sceny Ukrzyżowania wstawiono kawałek deski i pomalowano. Z drugiej strony obraz nie jest naprawiony, spowodowane jest to najprawdopodobniej tym, że za ołtarzem, znajdowały się chóry, które przesłaniały uszkodzenie i nie było potrzeby naprawy obrazu.
Po wojnie, w ołtarzu umieszczono gotycką rzeźbę Marii z Dzieciątkiem Jezus, z 1509 r., która znalazła się w naszym kościele dopiero po wojnie, przyniesiona przez wiernych z zburzonego kościoła w Złotniku.
Figura była uszkodzona, Dzieciątko miało odłamaną rączkę ale Stanisław Tyczyński zrekonstruował rączkę i odrestaurował całą rzeźbę.
Figura w Złotniku, znajdowała się w ołtarzu głównym, w środkowej części. Otoczona była figurami św. kobiet , od prawej górnej str. znajdowała się św. Katarzyna, niżej św. Dorota, z lewej św. Barbara i u góry św. Małgorzata. W otwartych skrzydłach tryptyku ukazano postacie 12 apostołów. Całość stała na podstawie, w której znajdowały się trzy malowidła, przedstawiające chrzest, komunię i głoszenie słowa bożego.
Pozostałe elementy tryptyku został zdewastowane i splądrowane po wojnie.
Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, (z gruszką w prawej ręce) została skradziona z naszego kościoła z 21/22.09.2004 r. Po kradzieży, w ołtarzu umieszczono kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
W kościele znajdują się organy opus 196, z 1932 r., zbudowane przez znanego w Łużycach (i nie tylko), mistrza Gustawa Heinze. Na organach zachowała się oryginalna tabliczka z nazwiskiem mistrza.
W wewnątrz kościoła, znajdują się drzwi z okuciami, (które prowadzą do pierwszej zakrystii, obecnej ciemnicy) najprawdopodobniej z XIV w. Przy wejściu głównym w przedsionku kościoła znajdują się drzwi z około 1563 r., które niedawno poddano pracom konserwatorskim.
Ponadto w kościele znajduje się chrzcielnica z piaskowca z ok. XIV w. oraz ambona z około1702 r.
Najprawdopodobniej pod tynkiem zachowały się gotyckie i renesansowe polichromie, opisane w książce "Die Kunstdenkmäler des Kreises Sorau und der Stadt Forst", wydanej w 1939 r. w Berlinie.
Na wieży kościelnej, znajdowały się 3 dzwony z 1922 r., wykonane przez firmę Ulrich z miejscowości Apolda. W czasie działań wojennych jeden został zniszczony.
Firma Ulrich zasłynęła tym, że 1923 r. wykonała największy wiszący dzwon na świecie, dzwon Św. Piotra w Kolonii, o wadze 24 ton i średnicy 322 cm.
Na ścianach kościoła znajdują się epitafia z XVII i XVIII w., niektóre z herbami szlacheckimi. Są to płyty nagrobne pastorów oraz zasłużonej dla Benau rodziny Hesse. Także w kościele przed ołtarzem głównym, na posadzce, znajduje się płyta nagrobna z piaskowca ok. 15/16 w., z wyżłobionym kielichem mszalnym.
Plac kościelny otacza mur, z kamienia polnego i częściowo z cegły, z XIX w.
Kościół remontowano w latach 1931, 1946 (po zniszczeniach wojennych) i 1963.

• Tekst pochodzi ze strony Bieniów.

Epitafium Adama Cunradi i jego żony Anny

Podwójne epitafium poświęcone Adamowi Cunradi, tutejszemu pastorowi, synowi Georga i Aurelii, urodzonemu w 1564 roku a zmarłemu w 1633 roku, który w 1595 roku ożenił się z Anną Gebhart, córką George oraz Anny zd. Günter, urodzonej w 1568 roku a zmarłej w 1628 roku, z którą miał 3 synów oraz 4 córki.

                    

Inskrypcja lewa:
Der
Wohl . . . wird . . .u:
Wohlgelahrte Herr
Adam Cunradi w: verdienter
Pstor Dieser Kirchen welcher
Ao 1564 d. Georgi von 11. . . . .
dicto Cunradi Bürger . . . .So=
raw und Fr. Aurelia . . . . . .
gebohr. zu Sorau . . . . . .
Franckf. u. Wittenb: stuck
Ao 1594 zur Hoff Dia=
conat nach Sohrau u. Ao
1596 hier her Vociret, u:
dieses 39 Jahr treulich ver=
waltet.
Schlief auf Seinen Jesum Er
Ao 1633 d. 18. Febr. als Er im
Wittw: stande gelebt ins 5.te
u: Alt wurde 69 Jahr.

Luc. 2. v. 29. 30. 31
Herz Nu Icesse stu deine Die
Her im Friede fahren wie du
gesaget hast.

Inskrypcja środkowa:
Lebten
in fried: Ehe
33 Jahr u:
zeugte durch
Gottes Segen
3 Söhne u:
4 Töchtr.

Inskrypcja prawa:
Wohl. Erbare viel
Ehe u: Tugendreiche
Fraw Anna Gebhartin
welche Ao 1568 von
Herz George Gebharten
Handelsmanne in Sorau
und Fraw Anna Günterin
auf diese welt gebohren
u. nach dem Sie invallen
Christ: Jungfrau Ich
Tugenden erzogen . . . .
Jahr 1595 mit H. Adam
Cunradu in heil: Ehestand
getreten.
Schlief auf Ihren Jesum
Ein im Jahr Christi 1628
als Sie Menschl: Alters
erreichet 60. Jahr.

Ela. 57. v. 6. 7.
Die Gerechten werden
weggeruft für den
unglück.

Adam Cunradi zasłużony
Pastor kościołów urodzony w 1564 roku
W Żarach z ojca Benedykta Cunradi burmistrza
i matki Aurelii z domu Buesser.
Studiował we Frankfurcie i Wittenberdze.
W 1594 roku wstąpił do diakonatu dworskiego w Żarach
a od 1596 roku był tutejszym pastorem przez 39 lat.
Zasnął w Jezusie 18 lipca 1633 roku gdy
Żył w stanie wdowim 5 lat, miał 69 lat.
Łukasz: z. U: Z 9. 30. 31
Teraz, Panie, puszczasz sługę Twego pokoju,
Według Twego słowa

Wielce zacna i cnotliwa
Pani Anna Gebhartin
Która urodziła się na ten świat w roku 1568
z Pana Georga Gebharta
Kupca w Żarach
i żony Anny Guenterin,
a gdy została wychowana we wszystkich chrześcijańskich cnotach
wstąpiła w roku 1595
w święty związek małżeński
z Panem Curandi.
Zasnęła w Jezusie w roku Pańskim 1628
Gdy osiągnęła 60 lat.
„Sprawiedliwi będą zbierani przed nieszczęściem"
Żyli
W zgodnym małżeństwie
33 lata i spłodzili
Dzięki Bożemu Błogosławieństwu
3 synów i 4 córki
I czekają na zmartwychwstanie.

Tłumaczenie: Urszula Sęk

Epitafium Georga Francisci † 1741

Epitafium Georga Giescora Francisci, pastora urzędującego przez 30 lat w Bieniowie, syna Martina i Cathariny zd. Stein, urodzonego 7 sierpnia 1672 roku. W 1684 roku kończy szkołę w Budziszynie a w 1690 roku studiuje filozofię i teologię na uniwersytecie w Lipsku. W roku 1693 uzyskuje tytuł magistra filozofii. Po kolei przechodzi stopnie na pastora w rożnych kościołach, m.in. w 1708 roku w Żarach. 7 lutego 1713 roku żeni się z Christianą Dorotheą Mylius, córką Martina - pastora z Podrosche (Saksonia). W trakcie 28 lat małżeństwa urodziło im się 3 dzieci, w tym dwie córki. Zmarł 26 lutego 1741 roku w wieku 69 lat.

Alhier ruhet in Gott
der Wohl. Ehrw. und Wohlgel. Herr
H. H. Georg Giescor Francisci, Wohl=
verdienter 30. jähriger
Pastor allhier. Ward gebohren 1672. d. 7. Aug.
von Tit. Hrn. Martin Francisci, Hoch Meritirten Superinend.
zu Mußkau, und Frn. Catharinen Steinin.
Segab sich 1684. in die Schule nach Budißin
1690. auf die berühmte Univ. Leipzig.
Tractirte daselbst 4 1/2 Jahr Philosoph. u. Theologica
Ward 1692. Baccalaur u. 1693. Mag. Philosoph.
Reisete 1695 in Holl= und Engelland
und kam glücklich wieder nach Hause
Informirte von 1697 bis 1708. Adel u. andere vornehm Jugend
Ward 1708. Pastor Substit. in Christianstadt,
1709. Pastor in Pietschkau u. 1711. in Benau.
verheyrattete sitg. 1713. d. 7. Febr. mit Jgf. Christianen
Doroteen Myliussin, Hln. Martin Mylli Pastori
in Podrosch mittelsten Jgf. Tochter
Erbten in vergnügter Ehe 28. Jahr u. Zeügten durch
Gottes Seegen 3. Kinder als 1 Sohn u. 2. Töchter
Schlif auf seinen Erlöser Jesum dem 1741. d. 26. Febr.
gleich Dom. Reminiscere Nactum halb 5. Uhr.
des Predigt=Ambtes yusammen 33. des Alters 69. Jahr
Erwartet hier die Auferstehung yum Erben
Sein Gedachtni- aber bleibet im Seegem.

Tu spoczywa w Bogu
Życzliwy i Wielmożny Pan
Georg Giescor Francisci, wielce zasłużony 30-letni
Tutejszy pastor urodzony 7 sierpnia 1672 roku
Z pana Martina Francisci, wielce merytorycznego superintendenta
W Muscau i Pani Catherinen Strinin.
W 1684 roku udał się do szkoły w Budziszynie
W 1690 roku na sławny Uniwersytet w Lipsku
Studiował tam filozofię i teologię przez 4 i pół roku
Podróżował do Holandii i Anglii
I wrócił szczęśliwie do domu.
Uczył od 1693 do 1708 roku szlachtę i inną wytworną młodzież.
Od 1708 roku był pastorem w Krzystkowicach.
Od 1709 roku był pastorem w Pietrzykowie i od 1711 w Bieniowie.
Ożenił się 7 lutego I703 roku z panną Christiane Dorothea Miliusin
córką Martina Milli, pastora z Podrosche,
średnią córką.
Żyli szczęśliwie w małżeństwie przez 28 lat i spłodzili
Dzięki Bożemu błogosławieństwu trójkę dzieci: syna i dwie córki.
Zasnął w swoim wybawicielu Jezusie 26 lutego 1741 roku.
Zaraz w niedzielę Reminiscere po południu, o wpół do piątej.
Głosił kazania na urzędzie przez 33 lata, w wieku 69 lat.
Oczekuje tu zmartwychwstania na ziemi,
Jego pamięć pozostanie błogosławiona.

Tłumaczenie: Urszula Sęk

Epitafium Caspra Hesse

Epitafium z bardzo nieczytelną płytą inskrypcyjną. Prawdopodobnie jest to epitafium Caspra Hesse, który w XVII wieku dzierżawił dobra bieniowskie. U góry widoczna data 12 grudzień 1612, poniżej odczytano nazwisko panieńskie żony Evy Stanisch. Byli małżeństwem 34 lata i mieli 4 synów oraz 13 córek: Anna, Elisabeth, Johannes, Eva, Heinrich, Dorothea, Caspar, Maria. Margretha, Barbara, Friedrich, Margretha, Ursula, Helene, Sidonia, Ursula oraz jedna z córek zmarła zaraz po porodzie. U dołu płyty znajdują się dwa herby.

          

          

. . . . . 1612 den 12 december . . . . .
des Edle und Ehrenveste Herr . . . . . . .
. . . . . .allhier Zu . . . . . Zissendorff
seines Alters 57 Jahr und von
Christ . . . . . den 23 Novembris
umb . . . . vor Mittage seine Haus=
fraw die Ehrentugent. . . Fraw
Wva geborne Stanischin Erster
Ehe Zu Zissendorf ihres
ALTERS 53 ihar in Gott . . . .
entschlaffen Haben im Ehe=
stande Eingder gelebet
34 ihar und darin erzeuget
4 Söhne und 13 Töchter als
Anna Elisabeth Johannes Eva
Heirnich Dorothea Caspar
Maria Margaretha Barbara
Friderich Margaretha Ursula
Helena Sidonia Ursula
und eine Tochter so Todt zur
welt geboren worden mit
seiner Haus Frawen anderer
Ehe der Erbarn und Tugent=
samen Frawen Anna des
Ehrenwesten und weisen
Herrn Georgi Heintschels
Hof Richters Zur Sprottaw
Eheleiblichen Tochter hatt
im Ehestande gelebet 3 ihar
und darin erzeuget Einer
Sohn und Eine Tochter so
beide Todt Zur welt geboren
Gott verleiche den verstorbe=
nen Eine selige Ruhe und
Fröliche Auffersteung zum
Ewigen leben Amen.

Epitafium Evy Steinisch

. . . . RUHET IN CHRISTO SAMIT UND . . .
SEIN NACH GOTTES SONDERBAREN WHEIL
DIE ERBARE GOTT URCHTIGE MATRONE
FRAW EVA STEINISCHEN EINE KRONE
UND ZIER WEILAND MIT IHREM GEMACH
IR ANKUNFT WAR VONN REICHENBACH
VONN LIELICHEN VHRALTEN STAM
WIE AUCH IR EHGAT SIE HERKAM
VORMEHLT WAR SIE HERR CASPARE HESSEN
ZV BENAWE ERBRICHTERS ERBSASSEN
AVFF ZISSENDORF MIT DEM SIE HAT
FRIDLICH GELEBET NACH GOTTES RAHT
IM EHESTAND INS VIERDREISSIGIST JAHR
SIEBENZEHN KINDER MVTTER SIE WAR
VIER SOHNE VND DREIZEHN TOCHTER ZART
HAT SIE GEBORN REDLICHER ART
DAVON IR SECHSINN GOT VERSTORBEN
DIE ANDERN EILF SIND NOCH AM LEBEN
GOT WOLL IHR REICHEN SEGEN GEBEN
SO SIE NVHN DREI VND FVNFZIG JAHR
GELEBET VND IZT DIE IAHRZAHL WAR
NEVN VBER SECHSZEHN HVNDERT SCHON
ZWANZIG VND DREI DER WINTER MON
DA SCHLIEF SIE EIN GANTZ SELIGLICH
SCHMECKT KEINEN TODT MEHR EWIGLICH

Tu spoczywa w Chrystusie łagodnie i cicho
Zgodnie ze szczególną wolą Bożą
Szanowana bogobojna matka
Eva Steinichin korona
I ozdoba niegdyś ze swoim majątkiem
Przybyła z Reischenbach
Pochodziła z prastarego rodu Lielich
Jak jej małżonek
Poślubiona została Panu Casparowi Hesse
Dziedzicowi Cisowa, z którym żyła w zgodzie
Według Bożej rady
W małżeństwie do 34 roku
Była matką siedemnaściorga dzieci
Uczciwie urodziła synów i łagodne córki
Z tego sześcioro zmarło w Bogu
Chrystus zapewnił im niebo
Pozostali jedenaścioro jeszcze żyją
Boże zechciej dać im błogosławieństwo
Żyła ona 53 lata.

Tłumaczenie: Urszula Sęk

Od siebie wniosę pewne uwagi do tłumaczenia pani Urszuli Sęk. Otóż po pierwsze, w inskrypcji wyraźnie widnieje nazwa miasta Reichenbach czyli Dzierżoniowa, a nie Reischenbach. Po drugie: bardzo poważny błąd w tłumaczeniu jeśli chodzi o ilość dzieci. Otóż Eva Steinisch posiadała siedemnaścioro dzieci (siebenzehn) w tym czterech synów i trzynaście córek, a nie siedmioro. U mnie ten błąd poprawiłem ale na kościele nadal umieszczona jest błędna ilość. A po trzecie: w inskrypcji wyraźnie jest napisane nazwisko Steinischen a więc Ewa Steinisch a nie Steinich.

Epitafium Michaela Bartha

Lewa strona
Hier ruhen
in Gott und in einer Gruft bey
sammen Zwey im Tode ungefrembte Hertzen
narlich Tit. H. Michael Gebhard Erleusleißiger
Seelen Sorger allhier in Behna welcher Ao: 16=
48. den 11. April von frommen Eltern in Sorau ge=
bohren nach mahls von treuen Praceptori 69
in Sorau Berlin Breslau Wittenberg und Leip=
zig in gutten Ist im 53 Jahr seines Alters seelig
sie in gutten wißenschaften Orientalischen Sorau
u. Um Erkantniss göttlicher geheimniße gründ
Sich unterrichtet u. darau Ao 1678. den 20. April
als Substitutus. U. Ao 1679 den 28. Febr. also
Ordinarius Pastor hieher beruften worden
er hat seinen Amete in die 23 Jahr rühmliche
Lirga standen fasleben solange im Ehestande
gelebet. U. in demselben 3 Töchter und 1 Sohn
gezeuget Ist im 53 Jahr seines Alters seelig
entschlaffen in eben der Stunde da zur Er
den bestattet Ward.

Fr. Dorothea Elisabeth gebohr=
ne Lorenzin Welche 1654 den 10. Febr.
von Priesterlichen Eltern zu Alten Lands=
berg gebohren Ao 1679 den 6. Nov.
Fluge als seine Herzgeliebte und . . . . .
Z dalszą dolną częścią niestety warunki atmosferyczne
obeszły się straszliwie uniemożliwiając prawidłowy
odczyt inskrypcji

Prawa strona
Gleich wie
Alle rechtschafne christen
nach der vermahuung des aposte
anihrelehrer gedencken sollen die in=
nen das worth Gottes gesaget haben also
ist auch dieser stein zu einem bestandigen den=
ckmahl eines solcher lehrers bei hie sigerge. . . . .
. . . . aufgerichtet worden es ist der selbige. . . .
Herr Gottlieb Bahrt welcher Ao
1672 dem 9. Dec. aben sum 69 Jahr zu Hu=
ben gebohren worden u. zum Vater Herrn
Gotthart Barthem, bürger u. Mit. steinen=
des gewerrt der Tüchmacher zur Mütter
aber Fr. Maria Barthin gebohrne Kahle
gehabt hat. Nach dem Er bis ins 16. Febr.
die Bubnische Schule besuchet u. 2. Jahr
in der berlinnschen Gymnnasio den Studiusen
gelegen hat Er sich Ao 1693. auf die Vniuer
Sitcet zu Kanigsberg begeben u. 1/2 Jahr. phi=
losophica tractiret nach gebends . . . .
sich Ao 1699 auf die Wittenbergische Acade=
mie gewendet u. 2. Jahr die Theolouie
fleysig tractiret Ao 1706 den 6. Dec,
Er zum Substuto in Schaenwalde, Ao
1707 den 6. Dec. aber zum Pastore hier
in Benau Veciret worden. Ao 1708
den 24. Octob. ist Erin den Ehestand
gelerten mit die . . . Anna Maria Fr.
Dalsza część podobnie jak jej prawy odpowiednik
na skutek erozji jest nieczytelna.

Tu spoczywają
W Bogu i w jednym grobowcu
Oboje nierozłączeni w śmierci
[ . . .]
[. . .] Michael Gebhard wiernie pilny
Duszpasterz, który urodził się w Bieniowie 11 kwietnia l648 roku
Z pobożnych rodziców w Żarach. Potem
Nauczał dokładnie od niezależnego perceptora w Żarach, Berlinie, Wrocławiu, Wittenberdze
I Lipsku w dobrych naukach, językach orientalnych i w rozumieniu boskich tajemnic.
Potem od dnia 20 kwietnia 1678 roku był zastępcą, a dnia 28 kwietnia
1679 roku został ustanowiony tutaj pastorem ordynariuszem. Pełnił
swą służbę 23 lata, również tak długo żył w stanie małżeńskim
i w nim spłodził 5 córek i 1 syna. Zasnął w 53 roku swojego życia
w godzinie, gdy został pochowany w ziemi.
Pani Dorothea Elizabeth z domu Lorenzin,, która urodziła się 10 lutego
1654 roku z rodziców Alten i Landsberg
[ ... ]


Podobnie jak
wszyscy poczciwi chrześcijanie
po napomnieniu tym bardziej powinni pamiętać
o swoich nauczycielach, którzy głosili im słowo Boże.
Również ten kamień został wzniesiony przez tutejszych.
Jest to Pan Gottlieb Barth, który urodził się w 19 grudnia 1672 roku,
a ojcem jego był Pan Gotthard Barth - mieszczanin,
Szanowany sukiennik, a matką Pani Maria Barthin z domu Kahle.
Po skończeniu szkoły gubińskiej w gimnazjum berlińskim.
W l693 roku udał się na Uniwersytet w Królewcu (Köningsberg), gdzie 2 lata studiował.
Potem w roku 1699 przeniósł się do Akademii w Wittenberdze
2 lata tam pilnie studiował. 6 grudnia 1706 roku Był kaznodzieją pomocniczym w Sieniawie Żarskiej (Schönewalde)
6 grudnia 1707 roku został pastorem w Bieniowie.
27 października 1708 roku wstąpił w związek małżeński
Z Anną Marią, córką pastora Michaela Gebharda w Bieniowie


Tłumaczyła: Urszula Sęk

Epitafium Heinricha Hesse

          

ANNO CHRISTI
1619. Den. 7. IVLY. Umb
6. Uhr Nach mittage. Ist in wah=
rer Erkentnüß Jesu CHristi Sanfft
und Seelig entschlaffen. Der Edele
Ehrenveste Hoch und wohl benambte
Herr Heinrich Hesse Erb und Lehnssas=
sen des Rittergüttes zu Benau hatt
mit seiner Hauswirtin der Viel Ehren
Tugendreichen Frawen Catharinen
Meuerin Im heiligen Ehestande ohne
Leibes Erben gelebett. 5. Jahr 21 Woch=
en. 2. tage seines Alters 36 Jahr. 19
wochen. 4. tage. und ist Hieher den. 17. IVLY
begraben worden. Gott verleihe Ihme
am Jungsten tage eine froliche Auffersteung

Tablica dolna
So Spricht der Herre Sihe ich
wiel ewere greber auffthun und
wiel euch mein Volck aus den
selben Herauß Holen
Ezech 37

SEHLIG SIND DIE TODTEN
DIE IHM HERREN STERBEN
VON NUN AN
Apoc. 14

Roku Chrystusa
1619 dnia 7 lipca
O godzinie 6 po południu zasnął
Łagodnie i błogosławienie
W prawdziwym uznaniu Jezusa Chrystusa
Szlachetny, czcigodny i dostojny
Pan Heinrich Hesse — dziedzic i lennik
Wasal majątku rycerskiego w Bieniowie (Benau)
Żył ze swoją gospodynią, wielce szanowną i cnotliwą
Małżonką Katherine Meuer,
niestety bez potomków, przez 5 lat, 7 tygodni i 2 dni
pochowany został w wieku 36 lat, 19 tygodni i 4 dni
Dnia 17 lipca, Boże daj mu sądny dzień
Radosne zmartwychwstanie.

Tak mówi Pan: Otworzę wasze groby
I wyprowadzę was z tych grobów
Ezech 37
Błogosławieni, którzy
Umierają w Panu
Apocal. 14

Tłumaczyła: Urszula Sęk

Epitafium Erasmusa Hesa

          

. . . . . LIBER CHRISTIAN . . . . .
EIN WENIGST ILLE STAN . . . . .
DYSE KURTZE REIM . . . . . .
AVSGEHAVEN STEIN . . . . . HES
EIN ERBAR MAN . . . . AVS EIM
VRALTEN STAM . . . .TER VND
SCHLEET IN ALLER STI NOCH
GOTTES VATERS RADT VND
EIN PULCHNERIN SEIN EWEIB WAR
LEBT MIT IR 12 IHAR . . . . .
ZEVGTEN IN EHEBETH TOCHTER VND
SOHN DIE SICH ALS GESCHWISTER
WOLBEGEHN ALS ER AS MVM DER
NACH IOHANN CASPARVM
BALTZERN VND ALS DAN MEL
CHERN VND NICOLN DIESE 6
ALS RECHT CHRISTLICH EHEGEWECH
ELISABETH VND DOROTHE DENEN
GEHETS WOL OHN ALLE WHE
DER EINEN WIE DER ANDERN DORT
BIS SIE HVGLICH ALKOMMENFORT
CASPARVS HESERBICHTER IT ZV
HATS GVTT ERKAVFT ZV EIMERB
SIT VND AVS KINDLICHER PIETET
SEINS LIBEN VADERS GRABE
STEDT MIT DISEM LEICHSTEIN
RENOVIRT WIE DAN EIN DANCK
BARN SOHN GEBVRET DER HES
SERIGE SCHLECHT GOT WOL VOR
MEREN SEGNEN AN SEE LEIB
GVTT VND ERN VOR SAMLEN
AVCH ZU SEINEN VOR TARN SO
GESTORBEN SEIN VOR VILEN
IARN DENEN VND VNS GOT
GNEDIG SEI VND FROLICHE
VRSTEND VOR LEI HILF IESV
DAS WIR DURC DEIN LEIDEN
VGEN SELIGLICH VON HINNER
SCHEIDEN AVS DISEM IAMER
VND EBENDSTHAL ZV DIR
IN DEINEN FREVDEN SAHL
AMEN IN GOTTES NAHMEN
1566 SEINS ALTERS 56.
IM IAHR CHRISTI

Proszę Cię mój drogi chrześcijaninie,
Abyś zechciał stanąć na chwilę w ciszy
I przeczytał krótkie rymy
Wykute w tym kamieniu
Erasmus Hes szanowny mąż
Pochodzący ze starego rodu
Leży tutaj i śpi w całkowitej ciszy
Zgodnie z wolą i radą Boga Ojca
Żoną jego była Pulcherin
Żył z nią siedemnaście lat
Spłodził w małżeńskim łożu córki i synów
Którzy jako rodzeństwo dobrze się sprawują
Najpierw Erasmus, potem Johan
Casparum Baltzern a potem
Melchern i Nicoln tych sześciu
Jako prawdziwie chrześcijańska małżeńska latorośl
Elisabeth i Dorothe
Którym się dobrze powodzi bez wszystkich gdy
Jeden tutaj a drugi tam
Aż wszyscy się sami utrzymają.
Casparus Hes kupił dobra na siedzibę dziedziczną
I z dziecięcego szacunku
Naprawia miejsce pochówku swojego kochanego ojca
Jak przystoi wdzięcznemu synowi
Niech ród Hesów Bóg pomnaża
Błogosławi na duszy, ciele, majątku oraz honorze
Także przodkom
Zmarłym przed laty i nam Boże bądź łaskawy
I daj radosne zmartwychwstanie
Wspomóż Jezu, abyśmy przez twą mękę
Szczęśliwie rozstali się
Z tym padołem łez i nędzy
Do Ciebie w dolinę szczęścia
Amen w imię Boga 1566
Jego wiek to 56 lat

Tłumaczyła: Urszula Sęk